Σάββατο 30 Απριλίου 2011

Ο Απόστολος Θωμάς

Ο Απόστολος Θωμάς ανήκε σε οικογένεια αλιέων και ήταν κατηριθμημένος στον χορό των δώδεκα Αποστόλων. Είναι γνωστός κυρίως από το γεγονός ότι ζήτησε να δη και να ψηλαφήση τους τύπους των ήλων στα χέρια και την πλευράν του Χριστού.
Όπως είναι γνωστόν, ο Απόστολος Θωμάς απουσίαζε όταν ο Χριστός, μετά την Ανάστασή Του, επισκέφθηκε τους Μαθητές Του στο υπερώον όπου ήσαν συνηγμένοι. Όταν πληροφορήθηκε τα σχετικά με την επίσκεψη του Χριστού, εζήτησε να Τον δη και να ψηλαφίση τις πληγές του Σταυρού στα χέρια και την πλευρά Του. Όταν, τελικά, πραγματοποιήθηκε η συνάντηση αυτή μετά από οκτώ ημέρες, ο Θωμάς Τον ομολόγησε Κύριο και Θεό Του.
Την Κυριακή της Αναστάσεως, στον Εσπερινό της Αγάπης, αναγινώσκεται στους Ιερούς Ναούς, και μάλιστα σε διάφορες γλώσσες, το Ευαγγελικό ανάγνωσμα, που αναφέρεται στην επίσκεψη του Χριστού στους Μαθητές Του, απόντος του Αποστόλου Θωμά.
Ο Απόστολος Θωμάς, μετά την Πεντηκοστή, κήρυξε το Ευαγγέλιο στους Πάρθους, τους Πέρσες, τους Μήδους και τους Ινδούς. Είχε μαρτυρικό τέλος. Κατ’ αρχάς ρίφθηκε στην φυλακή. Ύστερα παραδόθηκε σε πέντε στρατιώτες, οι οποίοι τον ανέβασαν πάνω σε ένα όρος και τον εθανάτωσαν, αφού κατετρύπησαν το σώμα του με λόγχες. Ο ιερός υμνογράφος, περιγράφοντας το μαρτυρικό τέλος του Αποστόλου Θωμά, και απευθυνομενος στον Χριστό, λέγει χαρακτηριστικά: “Ο Θωμάς, ο οποίος ζητούσε να βάλη το χέρι του στην πλευρά Σου, για σένα νύττεται την πλευράν του”.
Τα περιστατικά της ζωής του, κυρίως όσα έχουν σχέση με την πίστη του και με τον τρόπο με τον οποίον αυτή εκφράζεται, μας δίνουν την αφορμή να τονίσουμε τα ακόλουθα:
Πρώτον. Έχει επικρατήσει η άποψη ότι ο Απόστολος Θωμάς ήταν άπιστος, επειδή ζήτησε να δη με τα μάτια του και να ψηλαφήση με τα χέρια του τον Αναστάντα Χριστό. Βέβαια, είπε τον γνωστόν εκείνο λόγο “εάν μη ίδω... ου μη πιστεύσω”, αλλ’ όμως δεν ήταν άπιστος με την έννοια που δίνουμε εμείς στην απιστία και δεν αμφέβαλε για την Ανάσταση του Χριστού. Πληροφορήθηκε από τους άλλους Αποστόλους την Ανάσταση του Κυρίου, καθώς και την επίσκεψή Του “τών θυρών κεκλεισμένων”, ήθελε όμως να αποκτήση προσωπική εμπειρία του θαυμαστού αυτού γεγονότος. Ήθελε να έχη προσωπική συνάντηση με τον Αναστάντα Χριστό, να απολαύση την ευλογία της παρουσίας Του και να φθάση από την πίστη εξ ακοής στην πίστη εκ θεωρίας.
“Κατά την διδασκαλία των Πατέρων μας ο Θωμάς δεν ήταν άπιστος Απόστολος, όπως εμείς νομίζουμε και εννοούμε την απιστία, αλλά ήθελε να προχωρήση από την πίστη εξ ακοής στην πίστη εκ θεωρίας. Η πίστη εξ ακοής είναι η πίστη που συνδέεται με τις πληροφορίες που μας δίνουν οι άλλοι. Οι Μαθητές διαβεβαίωναν τον Απόστολο Θωμά ότι είδαν τον Χριστό, όμως εκείνος δεν αρκέστηκε στην πίστη αυτή αλλά ήθελε να προχωρήση στην πίστη εκ θεωρίας, ήθελε να δη προσωπικά τον Χριστό. Οπότε ο Χριστός τον άφησε μια ολόκληρη εβδομάδα να είναι κατηχούμενος και στην συνέχεια εμφανίσθηκε για να του δώση την πίστη εκ θεωρίας. Τότε ο Θωμάς είπε: «ο Κύριός μου και ο Θεός μου» (Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου, Κηρύγματα Αυγούστου, "Εκκλησιαστική Παρέμβαση", τεύχος Ιουλίου - Αυγούστου 2003).
Το γεγονός ότι ο Απόστολος Θωμάς αρχικά απουσίαζε κατά την εμφάνιση του Χριστού στους Μαθητές Του, φαίνεται ότι ήταν οικονομία Θεού, για να γίνη πιστευτό το θαύμα της Αναστάσεως και να διαλυθή κάθε είδους αμφιβολία. Ο ιερός υμνογράφος θα αναφωνήση: “Ω καλή απιστία του Θωμά βεβαίαν πίστιν εγέννησεν”. Βέβαια, ο Χριστός είπε το “μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες”, αλλά αυτό αναφέρεται στην πίστη εξ ακοής, που είναι εισαγωγική πίστη και φυσικά απαραίτητη για να προχωρήση κανείς στην πίστη εκ θεωρίας που είναι εμπειρική πίστη, ήτοι προσωπική κοινωνία του ανθρώπου με τον προσωπικό Θεό της Εκκλησίας.
Δεύτερον. Ο Χριστός όταν επισκέφθηκε και πάλι τους Μαθητές Του μετά από οκτώ ημέρες, κάλεσε τον Απόστολο Θωμά να ψηλαφήση τα σημάδια των πληγών στο Σώμα Του. Τότε ο Απόστολος Θωμάς Τον ανεγνώρισε και Τον ομολόγησε Κύριο και Θεό του. Τον ανεγνώρισε από τις πληγές του Σταυρού, οι οποίες αποτελούν σημάδι της αγάπης Του, αλλά και της δυνάμεώς Του. Την ομολογία του Θωμά οι άγιοι Πατέρες την ονομάζουν σωτήριο. Και πραγματικά οδηγεί στην σωτηρία όλους εκείνους που την απευθύνουν στον Χριστό εκζητώντας ταπεινά το έλεός Του.
Ένας Χριστός χωρίς τους τύπους των ήλων στο σώμα Του δεν είναι αληθινός Χριστός. Ο Αντίχριστος θα ομοιάζη με τον Χριστό εξωτερικά, αλλά δεν θα έχη τα σημάδια του Σταυρού. Κατά μία Πατερική ερμηνεία, τα αρχικά του αριθμού χ ξ στ' (666), που αναφέρεται στον αντίχριστο, σημαίνουν “χριστός ξένος σταυρού”.
Ο Χριστός αναγνωρίζεται από τα σημάδια των πληγών του Σταυρού. Αλλά και οι γνήσιοι Μαθητές του Χριστού αναγνωρίζονται και αυτοί από τα σημάδια του Σταυρού του Χριστού, που ο καθένας τους ηθελημένα σηκώνει. Άλλωστε, δεν υπάρχει άνθρωπος σε αυτή την ζωή που να μη βαστάζη τον δικό του σταυρό. Και στην περίπτωση που αρνείται τον ελαφρύ Σταυρό του Χριστού, τότε σηκώνει τον βαρύ σταυρό της αμαρτίας.
Η πραγματική πίστη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αγάπη και τον πόνο. Όποιος έχει βρη μέσα του τον Χριστό, δια της υπακοής στην Εκκλησία, αυτός Τον ομολογεί καθημερινά με την ζωή του και κυριολεκτικά λιώνει από την αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον.

Πέμπτη 28 Απριλίου 2011

Ποιό είναι το πιο σπουδαίο πράγμα στον κόσμο;

Για μερικά χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καγκελάριος (δηλαδή κυβερνήτης) της Γερμανίας ήταν ο Κόνραντ Αντενάουερ. Ένας μεγάλος ιεροκήρυκας της εποχής είχε επισκεφθεί τότε την Γερμανία. Και δέχθηκε πρόσκληση του Αντενάουερ σε ένα πρόγευμα γνωριμίας. Γράφει, λοιπόν, ο Ιεροκήρυκας:
-   Όταν μπήκα στο γραφείο του καγκελαρίου, περίμενα πως θα έβλεπα ένα υψηλό και άκαμπτο (σωματικά και ψυχικά) πολιτικό. Και ότι θα βρισκόμουν σε αμηχανία, αν επιχειρούσα να ανοίξω συζήτηση για θέματα πίστεως. Όμως μετά τους τυπικούς χαιρετισμούς, ο καγκελάριος στράφηκε σε μένα και μου είπε:
-   Ποιό είναι το πιο σπουδαίο πράγμα στον κόσμο;
Και πριν προλάβω να απαντήσω, έδωσε ο ίδιος την απάντηση:
-   Η Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Εάν ο Ιησούς Χριστός είναι ζωντανός, τότε υπάρχει ελπίδα για τον κόσμο. Εάν ο Ιησούς Χριστός είναι στον τάφο. τότε δεν βλέπω ούτε την παραμικρή ελπίδα στον ορίζοντα του κόσμου. Αλλά ας έχει δόξα ο Θεός! Η Ανάσταση του Χριστού είναι το γεγονός της ιστορίας του κόσμου με τις πιό καλά θεμελιωμένες αποδείξεις και μαρτυρίες· το πιο αδιαμφισβήτητο ιστορικό γεγονός. Και εγώ. όταν εγκαταλείψω την πολιτική, σκέπτομαι να περάσω την υπόλοιπη ζωή μου συγκεντρώνοντας τις επιστημονικές αποδείξεις, που μας λένε ότι η ανάσταση του Ιησού Χρίστου, είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο.
Μέσα στη δίνη των μεταπολεμικών χρόνων και την τόση ευθύνη στους ώμους του, ο Αντενάουερ είχε κρατήσει ακράδαντη την πίστη του στην Ανάσταση του Χριστού. Από αυτή έπαιρνε θάρρος, δύναμη και ελπίδα για το μέλλον. Και την έβλεπε σαν την μοναδική ελπίδα του κόσμου! Ποιός; Ένας δυναμικός πολιτικός άνδρας! Ένας από τους μεγαλύτερους πολιτικούς του κόσμου.

Δευτέρα 25 Απριλίου 2011

Χριστός Ανέστη

Χριστός Ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας και  τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος!!

Κυριακή 17 Απριλίου 2011

Ιωσήφ ο Πάγκαλος

Ένα από τα πρόσωπα, που προβάλλει η Μεγ. Εβδομάδα μπροστά μας, θα παρουσιάσουμε εδώ. Δεν είναι πρόσωπο, που έζησε στα χρόνια του Χριστού και έλαβε μέρος, είτε σκοτεινό είτε φωτεινό, στο δράμα του Χριστού. Όχι! Είναι πρόσωπο, που έζησε 1600 περίπου χρόνια προ Χριστού. Και όμως στο πρόσωπο αυτό κυρίως είναι αφιερωμένη η αποψινή βραδιά. Και ποιά σχέση λοιπόν μπορεί νάχει ένα πρόσωπο, που έζησε τόσους αιώνες προ Χριστού; Και ποιά σχέση μπορεί νάχη μ’ εμάς;
Τύποι
Το πρόσωπο αυτό έχει σχέση με το Χριστό και μ’ εμάς, γιατί είναι τύπος. Σήμερα η λέξη «τύπος» έχει και καλή και κακή σημασία. Κακή σημασία: -Αυτός, λέμε, είναι τύπος, ιδιότυπος, παράξενος άνθρωπος… Στην αρχαιότητα όμως η λέξη είχε μόνο καλή σημασία. Μέσα στην Αγία Γραφή έχει πρώτα προφητική σημασία, και ύστερα διδακτική.
Προφητική σημασία: -Αυτός είναι τύπος του Χριστού. Το πρόσωπο, δηλαδή αυτό της Παλαιάς Διαθήκης προτυπώνει, προεικονίζει, συμβολίζει το Χριστό, Έζησε πολλούς αιώνες προ Χριστού, όμως πολλά σημεία της ζωής του είναι προτυπώσεις σημείων της ζωής του Χριστού. Έτσι έχουμε στην Παλαιά Διαθήκη τύπους του Χριστού, τύπους της Παναγίας, τύπους του Σταυρού, τύπους της Εκκλησίας κ.λπ.
Το πρόσωπο, που μάς το θυμίζει η αποψινή ακολουθία, είναι τύπος του Χριστού, από τους πλέον εναργείς και καθαρούς τύπους του Χριστού. Και το πρόσωπο αυτό είναι ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος.
Πολλά πρόσωπα στην Παλαιά Διαθήκη είναι τύποι του Ιησού Χριστού, όπως ο Αδάμ, ο Άβελ, ο Ισαάκ, ο Δαβίδ κ.ά. Εκείνο όμως το πρόσωπο, που προτυπώνει και προεικονίζει στα περισσότερα σημεία της ζωής του το Χριστό, είναι ο Ιωσήφ, ένα από τα δώδεκα παιδιά του πατριάρχη Ιακώβ.
Τύπος ο Ιωσήφ με την πρώτη καλή σημασία της λέξεως, την προφητική, αλλά τύπος και με τη δεύτερη καλή σημασία της λέξεως, τ η δ ι δ α κ τ ι κ ή.
Τύπος προφητικός για το Χριστό. Τύπος διδακτικός για μας. Για το Χριστό είναι προτύπωση. Για μάς είναι πρότυπο. Για το Χριστό φωτεινή προεικόνιση. Για μάς φωτεινό σύμβολο. Έτσι τον παρουσιάζει η αποψινή ακολουθία. Και πολύ φωτισμένα η Εκκλησία όρισε να προβάλλεται στην αρχή της Μεγ. Εβδομάδας, η μορφή του Ιωσήφ. Και διότι προτυπώνει το Χριστό και το Πάθος του, και διότι μάς παρέχει φωτεινά διδάγματα προετοιμασίας για τις άγιες τούτες ημέρες.
Τύπος Χριστού προφητικός
Πώς είναι τύπος του Χριστού ο Ιωσήφ;
1.Ήταν αγαπητός  γιός ο Ιωσήφ, το πιο αγαπημένο παιδί του Ιακώβ. Αυτόν αγαπούσε περισσότερο από όλα τα παιδιά του, γιατί του άξιζε. Και σ’ αυτόν είχε χαρίσει μοναδική στολή, λαμπρό χιτώνα. «Ιακώβ δε ηγάπα τον Ιωσήφ παρά πάντας τους υιούς αυτού… Εποίησε δε αυτώ χιτώνα ποικίλον» (Γεν. 37,3). Αγαπητός Υιός και ο Χριστός. Ο Αγαπητός Υιός του ουρανίου Πατρός. Γι’ αυτόν ακούστηκε η φωνή του ουρανίου Πατρός στη Βάπτιση και τη Μεταμόρφωση: «Ούτος έστιν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδό­κησα» (Ματθ. 3,17. 17,5). Και είχε και ο Χριστός, ως Υιός μονογενής του Πατρός, μοναδική στολή από τον Πατέρα. Είναι η στολή τη ς θεότητος. Ο Χριστός είναι ο μονογενής Υιός και Λόγος του θεού και Θεός αληθινός.
2.Τόν φθόνησαν τον Ιωσήφ τα αδέλφια του. Δεν μπορούσαν να υποφέρουν τήν υπεροχή του. Δεν μπορούσαν να χαρούν με τις χαρές του αδελφού τους.
Και με το Χριστό το ίδιο συνέβη. Τον μίσησαν και τον
φθόνησαν «οι άνθρωποι του Θεού», οι αρχιερείς και οι φαρισαίοι. Ο Πιλάτος «ήδει, ότι διά φθόνον παρέδωκαν αυτόν» (Ματθ. 27,18). Ο φθόνος είναι το πρωταρχικό και γενεσιουργό πάθος. Ακολουθούν το μίσος, η κακία, τα κακούργα σχέδια, οι χριστοκτόνες ενέργειες. Δεν υπέφεραν να βλέπουν την υπεροχή του Χριστού, την επιρροή του στο λαό.
    3.Αποφάσισαν τ’ αδέλφια να σκοτώσουν τον αθώο Ιωσήφ. Συσκέφθηκαν κρυφά και είπαν: «Δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν» (Γεν. 37,20). «Επονηρεύσαντο του αποκτείναι». Το ίδιο και στη περίπτωση του Ιησού. Συσκέψεις και διαβούλια για την εξόντωση του επικινδύνου γι’ αυτούς Διδασκάλου. «Και συνεβουλεύσαντο ίνα τον Ιησούν δόλω κρατήσωσι και αποκτείνωσιν» (Ματθ. 26,4). Άρχοντες του Ισραήλ, αρχιερείς, γραμματείς, φαρισαίοι, συσκέπτονται, πώς θα συλλάβουν και θα θανατώσουν τον Ιησού, τον πιο εκλεκτό αδελφό τους. Εκείνο το «Δεύτε αποκτείνωμεν αυτόν» των αδελφών του Ιωσήφ ακούγεται το ίδιο και στην παραβολή των κακών γεωργών, όπου σαφώς συμβολίζεται η απόφαση των Ιουδαίων για τη θανάτωση του  Ιησού.
     4.Έπούλησαν τον Ιωσήφ τα αδέλφια του για 20 χρυσά νομίσματα. «Απέδοντο τον Ιωσήφ τοις Ισμαηλίταις είκοσι χρυσών» (Γεν. 37,28). Και μάλιστα από όλα τα αδέλφια του εκείνος που έκανε τη σχετική πρόταση ήταν ο Ιούδας. Ιούδας και στην περίπτωση του εικονιζόμενου και προτυπούμενου Χριστού το όργανο της αγοροπωλησίας, της πιο άδικης και άτιμης αγοροπωλησίας. Πούλησε το Χριστό για 30 αργύρια. «Έστησαν αυτώ (τω Ιούδα) τριάκοντα αργύρια» (Ματθ. 26,15).
     5. Έπαθε και υπέφερε ο Ιωσήφ και στα χέρια των αδελφών του και στα χέρια των ξένων, των Αιγυπτίων. Τα αδέλφια του τον έριξαν μέσα σ’ ένα βαθύ λάκκο, για να τον κατασπαράξουν τα θηρία. Και οι Αιγύπτιοι τον έριξαν μέσα στη φυλακή σαν νάταν ένοχος, ενώ ήταν αθώος. Θύμα συκοφαντίας ο αθώος και αγνός Ιωσήφ. Έπαθε και υπέφερε και ο Χριστός. Έπαθε ως άνθρωπος. Οι αδελφοί του οι Ιουδαίοι τον οδήγησαν σε πολλά παθήματα, τον βασάνισαν. Αλλά και οι ξένοι, οι Ρωμαίοι, στους οποίους τον παρέδωσαν οι Ιουδαίοι, και εκείνοι τον βασάνισαν. Ρίχτηκε στη φυλακή, σύρθηκε σαν κακούργος στο κριτήριο, καταδικάστηκε σαν κοινός εγκληματίας και τελικά θανατώθηκε πάνω στο Σταυρό.
      6. Δεν έμεινε για πάντα ταπεινωμένος ο Ιωσήφ. Από την ταπείνωση του λάκκου και της φυλακής οδηγήθηκε στη δ ό ξα. Ο Φαραώ τον ανέστησε από τα βάθη της φυλακής και τον κατέστησε άρχοντα «Ιδού καθίστημί σε σήμερον επί πάσης γης Αιγύπτου» (Γεν. 41,41). Προτύπωση της ένδοξου Αναστάσεως του Χριστού. Ρίχτηκε στο λάκκο του θανάτου και του τάφου. Δεν παρέμεινε πολύ. Ανέστη τριήμερος. Μετά το πάθος η δόξα Μετά το Σταυρό η Ανάσταση.
    7.Και η τελευταία προτύπωση. Ο Ιωσήφ σαν άρχοντας της Αιγύπτου σε καιρό πείνας άνοιξε τις αποθήκες του και έγινε σιτοδότης και έθρεψε τους πεινασμένους αδελφούς του. Σιτοδότης και ο Χριστός. Ανεξάντλητες οι αποθήκες του. Πάντοτε προσφέρει και προσφέρεται «εις βρώσιν τοις πιστοίς». Ψωμίζει με το θείο Άρτο του, ποτίζει με το τίμιο Αίμα του. Τρέφει με τη θεία Κοινωνία.
Τύπος δικός μας, διδακτικός
Από όλες τις λεπτομέρειες της ζωής του Ιωσήφ σε μια δίνει ιδιαίτερη έμφαση η ακολουθία. Στο επεισόδιο με την αμαρτωλή γυναίκα, με τη διεφθαρμένη σύζυγο του Πετεφρή. Μια γυναίκα πόρνη βρέθηκε μπροστά στο αγνό και καθαρό παλικάρι, τον Ιωσήφ. Κάποια γυναίκα βρίσκεται μπροστά στη ζωή κάθε αγνού και αμόλυντου νέου. Η γυναίκα όργανο καλού στο πρόσωπο της Παναγίας. Η γυναίκα όργανο κακού στο πρόσωπο της Εύας, και της «δευτέρας Εύας», όπως ονομάζεται η γυναίκα του Πετεφρή στο δοξαστικό των αποστίχων: «Δευτέραν Εύαν την Αιγυπτίαν εύρων ο δρά­κων, διά ρημάτων έσπευδε κολακείας υποσκελίσαι τον Ιωσήφ».
Δεν υποτάχθηκε ο Ιωσήφ στα προκλητικά δελεάσματα της διεφθαρμένης γυναίκας. .«Της Αιγύπτιας γαρ τότε ταις ηδοναίς μη δουλεύσας…». Δούλος στο σώμα έγινε ο Ιωσήφ. Φυλακίσθηκε σωματικά. Αλλά δούλος στη ψυχή δεν έγινε. Έμεινε αδούλωτος. Αδούλωτους μας θέλει ο Χριστός. Ελεύθερους από τους πειρασμούς. Αδούλωτα νιάτα οι νέοι μας. Αδούλωτες ψυχές όλοι μας. Δεν υποτάσσεται ο αδούλωτος στα προκλητικά δελεάσματα του κόσμου. Αλλά τί κάνει;
Ό,τι έκανε ο Ιωσήφ. Μια σκέψη αστραπιαία και μια κίνηση αστραπιαία. Η σκέψη: «Με βλέπει ο Θεός. Πώς να κάνω τέτοια πράξη που μου ζητάει ή διεφθαρμένη γυναίκα;» Η κίνηση: Το έβαλε στα πόδια. Έφυγε. «Καί καταλιπών τα ιμάτια αυτού έν ταις χερσίν αυτής έφυγε και εξήλθεν έξω» (Γεν. 39,12). Αυτή η σκέψη και αυτή ή κίνηση του Ιωσήφ είναι τα μόνα που σώζουν σε στιγμές σφοδρού πειρασμού, που είναι στιγμές σατανικού ανεμοστρόβιλου. Η σκέψη: -Με βλέπει ο θεός!.. Η κίνηση: -Όπου φύγει-φύγει. Φυγή ηρωική, έξοδος από τον κλοιό της αμαρτίας, σωτήριο άλμα.
Λάμπει ο Ιωσήφ. Πάγκαλος. Κρύσταλλο η αγνότητά του. Αστράπτει η αρετή του. Σύμβολο για κάθε νέο και νέα, για κάθε χριστιανό. Κρύσταλλο η ψυχή. Σωφροσύνη σε στιγμές πειρασμών, που δεν τις περιμένουμε. Αγνότητα ο μεγάλος στόχος. Καθαρή η ψυχή.
Συγκρίνατε εκείνο το νέο με τούς περισσοτέρους νέους της εποχής μας. Λυπηθείτε τα παιδιά, που σε κάποιο σταυροδρόμι της ζωής τους κάποια Αιγύπτια, κάποια Πετεφρίνα, τους χαμογέλασε και τους προκάλεσε. Αλλά και θαυμάστε τους νέους και τις νέες, που ακολουθούν στις μέρες μας με τη χάρη του Θεού τα χνάρια τού Ιωσήφ του Πάγκαλου, και παραμένουν αγνοί σαν τα κρίνα, λευκοί σαν το χιόνι. Κι αγνισθείτε, για να επικρατήσει και πάλι η σωφροσύνη. Γέμισε ο κόσμος προκλητικούς πειρασμούς. Καιρός ν’ αντισταθούμε, αρνητικά και θετικά, στο ρεύμα του κακού.
Αγνοί και καθαροί
Αδελφοί μου, Μεγάλη Εβδομάδα είναι. Ιωσήφ ο Πάγκαλος πρώτο παράδειγμα για μίμηση. Ας μείνει αυτή η εβδομάδα κρυστάλλινη κι ας γίνει αρχή μετανοίας και αγώνος για εξαγνισμό. Μακρυά από πειρασμούς. Μακρυά από πάθη ακάθαρτα. Μακρυά από πράξεις σαρκικές. Ας αγνίσουμε τους εαυτούς μας. Νεκρώθηκε ο Χριστός πάνω στο Σταυρό, για να νεκρωθούμε εμείς ως προς τήν αμαρτία. Σταυρώθηκε Εκείνος, για να σταυρώσουμε εμείς τα αμαρτωλά πάθη.
Κύριε, πάθη πολλά μας βασανίζουν. Κάνε, ώστε να ελευθερωθούμε. Αυτή την αγία σου εβδομάδα διατήρησε μας καθαρούς. Κάνε σ’ όλη μας τη ζωή ν’ αγαπήσουμε την αγνότητα. Αγνοί και άσπιλοι να μείνουμε, για να μπορούμε με καθαρό βλέμμα ν’ ατενίζουμε το Φως της Αναστάσεως σου. «Ο παθών υπέρ ημών και παθών ελευθερώσας ημάς. Κύριε, δόξα σοι».

Παρασκευή 15 Απριλίου 2011

Αγία Θωμαΐς της Αλεξάνδρειας (14 Απριλίου)

Η Αγία Μάρτυς Θωμαΐς γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια και διακρινόταν για την ευσέβεια και την πνευματική της μόρφωση. Από μικρή ηλικία είχε επιδοθεί στα έργα της φιλανθρωπίας και του ελέους, συνοδεύοντας την μητέρα της. Τη διακονία (υπηρεσία) αυτή εξακολούθησε να την ασκεί ακόμα και όταν παντρεύτηκε.
Η Αγία είχε μία κατά πάντα ευλογημένη οικογένεια. Με τον σύζυγό της συνδεόταν με αληθινή και ανυπόκριτη αγάπη. Την ειρηνική τους όμως συνύπαρξη την φθόνησε ο εφευρέτης της κακίας, ο διάβολος, και θέλησε να τους χωρίσει, μάλιστα δε με τραγικό τρόπο.
Κάποτε που η Θωμαΐδα ήταν μόνη της στο σπίτι, επειδή ο σύζυγός της έλειπε σε δουλειές, δέχθηκε ανήθικη επίθεση από τον πατέρα του συζύγου της, δηλαδή τον πεθερό της, ο οποίος κυριευμένος από το δαίμονα της πορνείας και υποδουλωμένος στο πάθος της ακολασίας, ήθελε να έχει μαζί της ερωτική σχέση. Η Αγία, η οποία είχε πάντοτε ζωντανή στη μνήμη της την αίσθηση της πανταχού παρουσίας του Θεού και ζούσε με αγνότητα και σωφροσύνη, αντιστάθηκε με σταθερότητα και παρρησία. Προσπάθησε να τον πείσει ότι κάτι τέτοιο δεν πρέπει να γίνει, επειδή είναι αντίθετο με το θέλημα του Θεού, το οποίο ήταν γι' αυτήν τρόπος ζωής και πηγή εμπνεύσεως. Τυφλωμένος όμως εκείνος από το πάθος, επέμενε απειλώντας την με θάνατο. Η Αγία Θωμαΐς συνέχισε να αντιστέκεται και προτίμησε τον θάνατο από την υποδούλωση στο κράτος της αμαρτίας και την εξουσία του θανάτου. Γιατί η έξοδος με μαρτυρικό τρόπο από την παρούσα σύντομη ζωή για την δόξα του Θεού δεν είναι θάνατος, αλλά μετάβαση από τον θάνατο στη ζωή. Είναι νίκη της ζωής επί του θανάτου.
Ο δυστυχής εκείνος την μαχαίρωσε θανάσιμα και μετά το τραγικό αυτό περιστατικό έχασε το φως του και γύριζε μέσα στο σπίτι σαν χαμένος. Στην κατάσταση αυτή τον βρήκαν κάποιοι γείτονες που έψαχναν για τον υιό του, και τον παρέδωσαν στις αρχές για να δικαστεί. Ενώ η Θωμαΐδα, όπως γράφει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, «ἔλαβε στέφανον μάρτυρος διὰ τὴν σωφροσύνην».
Ο προϊστάμενος της σκήτης της Αλεξανδρείας, μοναχός Δανιήλ, μόλις πληροφορήθηκε το μαρτυρικό τέλος της Θωμαΐδος, κατέβηκε αμέσως στην πόλη με μερικούς μοναχούς και παρέλαβε το ιερό λείψανο της Αγίας. Το μετέφερε με ευλάβεια στη Σκήτη και το ενταφίασε με τιμές στο κοιμητήριο των Πατέρων. Τότε συνέβη και το εξής θαυμαστό. Κάποιος μοναχός, ο οποίος πολεμείτο από τον δαίμονα της πορνείας και είχε ταλαιπωρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, προσευχήθηκε στον τόπο που ενταφιάσθηκε το λείψανο της Μάρτυρος, ζητώντας την βοήθειά της. Και, αφού άλειψε το σώμα του με λάδι από το καντήλι που έκαιγε στον τάφο της, απαλλάχθηκε από τον πειρασμό και ειρήνευσε. Αλλά κατά καιρούς και άλλοι πιστοί, μοναχοί και λαϊκοί, που βασανίζονταν από σαρκικούς πειρασμούς, προσεύχονταν στην Αγία και με τις πρεσβείες της ενισχύονταν στον αγώνα τους ή και απαλλάσσονταν από το πάθος.
Γι' αυτό η αγία Θωμαΐς τιμάται ως προστάτιδα εκείνων που αγωνίζονται ενάντια στα σαρκικά πάθη.

Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Θεοεγκατάλειψη


Η οδός του χριστιανού σε γενικές γραμμές είναι τέτοιας λογής.
Στην αρχή ο άνθρωπος προσελκύεται από το Θεό με τη δωρεά της χάρης, κι όταν έχει πια προσελκυσθεί, τότε αρχίζει μακρά περίοδος δοκιμασίας. Δοκιμάζεται η ελευθερία του ανθρώπου και η εμπιστοσύνη του στο Θεό, και δοκιμάζεται «σκληρά».
Στην αρχή οι αιτήσεις προς το Θεό, μικρές και μεγάλες, ακόμη και οι παρακλήσεις πού μόλις εκφράζονται, εκπληρώνονται συνήθως με γρήγορο και θαυμαστό τρόπο από το Θεό.
Όταν όμως έλθει η περίοδος της δοκιμασίας, τότε όλα αλλάζουν και σαν να κλείνεται ο ουρανός και να γίνεται κουφός σ' όλες τις δεήσεις.
Για το θερμό χριστιανό όλα στη ζωή του γίνονται δύσκολα. Η συμπεριφορά των ανθρώπων απέναντι του χειροτερεύει, παύουν να τον εκτιμούν αυτό πού ανέχονται σ' άλλους, σ' αυτόν δεν το συγχωρούν, η εργασία του πληρώνεται, σχεδόν πάντοτε, κάτω από το νόμιμο, το σώμα του εύκολα προσβάλλεται από ασθένειες. Η φύση, οι άνθρωποι, όλα στρέφονται εναντίον του.
Παρότι τα φυσικά του χαρίσματα δεν είναι κατώτερα από τα χαρίσματα των άλλων, δεν βρίσκει ευνοϊκές συνθήκες να τα χρησιμοποίηση. Επί πλέον υπομένει πολλές επιθέσεις από τις δαιμονικές δυνάμεις και το αποκορύφωμα είναι η ανυπόφορη θλίψη από τη θεία εγκατάλειψη.
Τότε κορυφώνεται το πάθος του, γιατί πλήττεται ο όλος άνθρωπος σ' όλα τα επίπεδα της υπάρξεως του.
Ο Θεός εγκαταλείπει τον άνθρωπο;... Είναι δυνατό αυτό;...
Κι εν τούτοις στη θέση του βιώματος της εγγύτητας του Θεού έρχεται στην ψυχή το αίσθημα πώς Εκείνος είναι απείρως, απροσίτως μακριά, πέρα από τους αστρικούς κόσμους κι όλες οι επικλήσεις προς Αυτόν χάνονται αβοήθητες στο αχανές του κοσμικού διαστήματος. H ψυχή εντείνει εσωτερικά την κραυγή της προς Αυτόν, αλλά δεν βλέπει ακόμα ούτε βοήθεια ΟΥΤΕ προσοχή. Όλα τότε γίνονται φορτικά.
Όλα κατορθώνονται με δυσανάλογα μεγάλο κόπο. H ζωή γεμίζει από μόχθους κι αναδεύει μέσα στον άνθρωπο το αίσθημα πώς βαραίνει πάνω του η κατάρα και η οργή του Θεού.
Όταν όμως περάσουν αυτές οι δοκιμασίες, τότε θα δει πώς η θαυμαστή πρόνοια του Θεού τον φύλαγε προσεκτικά σ' όλες τις πτυχές της ζωής του.
Χιλιόχρονη πείρα, πού παραδίνεται από γενιά σε γενιά, λέει πώς, όταν ο Θεός δει την πίστη της ψυχής του αγωνιστή γι' Αυτόν, όπως είδε την πίστη του Ιώβ, τότε τον οδηγεί σε αβύσσους και ύψη πού είναι απρόσιτα σ' άλλους.
Όσο πληρέστερη και ισχυρότερη είναι η πίστη και η εμπιστοσύνη του ανθρώπου στο θεό, τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το μέτρο της δοκιμασίας και η πληρότητα της πείρας, πού μπορεί να φτάσει σε μεγάλο βαθμό.
Τότε γίνεται ολοφάνερο πώς έφτασε στα όρια, πού δεν μπορεί να ξεπεράσει ο άνθρωπος.
Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης

Παρασκευή 1 Απριλίου 2011

Διαίσθηση-όνειρα-κρίση

Συμβαίνει με πολλούς ανθρώπους τα όνειρά τους να αποδεικνύονται συχνά, κατά κάποιον τρόπο, προφητικά. Και έτσι συνήθισαν να “πιστεύουν” σε αυτά. Αυτό όμως είναι άκρως επικίνδυνο σύμφωνα με την ασκητική μας αντίληψη.
Κατά παρόμοιο τρόπο σε πολλούς συμβαίνει το ίδιο και με τη διαίσθησή τους… Όταν γίνεται λόγος για ασήμαντα πράγματα, τότε το σφάλμα δεν είναι και τόσο σπουδαίο. Αν όμως γίνεται λόγος για θέματα υψίστης σπουδαιότητος, τότε κάθε λάθος θα έχει ως αποτέλεσμά του την έσχατη καταστροφή. Κάτι λοιπόν παρόμοιο συμβαίνει διαρκώς στον κόσμο με πλήθος ανθρώπων.
Κάτι εξίσου σπουδαίο συμβαίνει επίσης με τη διαίσθησή μας, όταν υπερβαίνει τα όρια του δέοντος για τη λύση των προβλημάτων με τη λογική μας. Στο βιβλίο μου γράφω γι’ αυτό πολύ σύντομα, μιλώντας για τα όρια της λογικής μας, δηλαδή της λογικής μας σκέψεως, για το ότι τα συμπεράσματα της λογικής μας ποτέ δεν είναι απολύτως ορθά. Το ίδιο λοιπόν και με τις κρίσεις μας για τους ανθρώπους. Γι’ αυτό και δόθηκε η εντολή για εκείνους που ζητούν τήν Αλήθεια, «μη κρίνετε…».
Ποιά κρίση τέλος πάντων αναζητούμε; Αναμφίβολα την απόλυτα αληθινή, αν είμαστε πραγματικά “άνθρωποι” και οχι “υπάνθρωποι”. Το ίδιο λοιπόν και στην αναζήτηση της γνώσεως, αγωνιζόμαστε με

οριακή ένταση όλου του είναι μας για την απόλυτη γνώση της αλήθειας και τίποτε λιγότερο. Για κάθε φυσιολογικό άνθρωπο, που δημιουργήθηκε δηλαδή αληθινά κατ’ εικόνα Θεού, αυτό είναι εντελώς φυσικό και τίποτε άλλο δεν υπάρχει. Αλλά στη δική μας “λογική σκέψη” είναι αναπόφευκτο ελάττωμα ή ανεπάρκεια γνώσεως.
Έτσι συνήθως ψυχολογικά παρουσιάζεται στους ανθρώπους η διέξοδος του λογικού τους ως ορθή μέχρις οφθαλμοφάνειας. Αλλά αν αυτοί είναι Ικανοί για αυτοανάλυση, τότε με λογική επίσης πορεία θα μπορούσαν να οδηγηθούν στην αντίληψη ότι η οφθαλμοφάνεια αυτή είναι απατηλή. Δεν χρειάζεται όμως να επιμείνουμε περισσότερο σ’ αυτό.
Για να δικάσουμε ή να κρίνουμε με απόλυτη αλήθεια, είναι απαραίτητο να είμαστε φορείς μιας πείρας που αγκαλιάζει τα πάντα και μιας γνώσεως που εξαντλεί τα πάντα. Εμείς όμως γνωρίζουμε μόνο «εκ μέρους», όπως είπε ο Απόστολος Παύλος. Βέβαια κι εσύ και κάθε άλλος θα πείτε: «Τότε όμως πώς είναι δυνατό να ζήσουμε, δηλαδή να ενεργήσουμε στην καθημερινότητα μας»; Ναι, αυτό δεν είναι και εύκολο.
Η επιστήμη μας είναι υπερβολικά μεγάλη. Ο σκοπός που βρίσκεται μπροστά της είναι τόσο μεγαλειώδης, ώστε κάθε άλλη “επιστήμη”, υπερήφανη με τον εαυτό της, δεν είναι τίποτε μπροστά της, όπως π.χ. η κίνηση των συγχρόνων “κατακτητών” της Σελήνης και του Άρη δεν είναι τίποτε σε σύγκριση με την απεραντοσύνη του κόσμου. Ω! Αναπόφευκτα στον κόσμο αυτό πάντοτε κατά κάποιον τρόπο πάσχουμε. Είναι φυσική για μάς η ορμή προς το Άναρχο Ον και η αναζήτηση της ένωσης κάθε όντος με την Πρωταρχική Αρχή, αλλά στα όρια της γης και στο φαράγγι της σάρκας μας δεν κατορθώνουμε την τελειότητα. Γι’ αυτό και πάσχουμε. Ξεχνάμε τα “μικροπράγματα” του γήινου αυτού επιπέδου· παραχωρούμε χώρο ή μέρος σε κάθε ον συχνά υπομένουμε ακόμη και τις προσβολές προκειμένου να πετύχουμε το ποθούμενο. Είμαστε ανίσχυροι, όχι γιατί πραγματικά συμβαίνει αυτό, αλλά διότι, εξαιτίας της αγάπης μας προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο, παραιτούμαστε και αποχωρούμε.

(Αρχιμ. Σωφρονίου, «Γράμματα στη Ρωσία, εκδ. Ι.Μ.Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ)